Ακτινολόγηση

Η ισορροπημένη ένταση πλέξης των ακτίνων είναι το μυστικό για μια επιτυχημένη ακτινολόγηση

Με κάθε περιστροφή ο τροχός υφίσταται τεράστια πίεση, καθώς ασκούνται σε αυτόν φορτία από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις:
_ακτινικά _πλευρικά _στρεπτικά

ακτινικά φορτία

Τα ακτινικά φορτία αναπτύσσονται κυρίως από το βάρος του αναβάτη και κατόπιν από τα κάθετα χτυπήματα που προκαλούν οι ανωμαλίες του οδοστρώματος. Το σωματικό βάρος ισοπεδώνει – σε πολύ μικρό βαθμό που δεν μπορεί να αντιληφθεί το ανθρώπινο μάτι – το τμήμα του τροχού που εφάπτεται με το έδαφος.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι ακτίνες που εφάπτονται με αυτό το τμήμα του στεφανιού να φλεξάρουν ελαφρώς εκμηδενίζοντας την ένταση, μεταφέροντάς τη στιγμιαία στις αντίθετες ακτίνες του τροχού. Όσο γυρνάει ο τροχός και το ποδήλατο ρολάρει, υποβάλλεται σε μια συνεχής διακύμανση της τάσης των ακτίνων του. Κάθε ακτίνα του τροχού βιώνει έναν κύκλο φόρτισης-αποφόρτισης σε κάθε περιστροφή.

πλευρικά φορτία

Τα πλευρικά φορτία προκαλούνται όταν ένας αναβάτης γέρνει επιθετικά το ποδήλατο σε μία στροφή ή όταν πεταλάρωντας γέρνει το ποδήλατο από τη μία μεριά στην άλλη (π.χ όταν σπριντάρει). Συγκριτικά με τα ακτινικά φορτία, τα πλευρικά είναι σχετικά μικρά και δεν προκαλούν μεγάλες πιέσεις στις ακτίνες και στον τροχό γενικότερα.
Οι περιπτώσεις που μπορεί να γίνουν εντονότερα είναι όταν ο αναβάτης κινείται με μεγάλη ταχύτητα και ο τροχός δέχεται χτυπήματα από το πλάι. Τέτοιες περιπτώσεις εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα κατά τη διάρκεια της ορεινής ποδηλασίας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει άλματα, οδήγηση πάνω σε πέτρες ή και ορισμένες φορές… ανεπιθύμητες πτώσεις.

στρεπτικά φορτία

Τα στρεπτικά φορτία δημιουργούνται είτε από τις δυνάμεις που ασκούνται με το πεταλάρισμα είτε από τη χρήση δισκόφρενων. Καθώς ο αναβάτης κάνει πετάλι, η αλυσίδα γυρίζει το ελεύθερο του τροχού ασκώντας ροπή στο κέντρο του, η οποία μεταδίδεται μέσω των ακτίνων. Αυτή η δράση προκαλεί κάποιες ακτίνες να σφίξουν και κάποιες άλλες να χαλαρώσουν στιγμιαία.
Με παρόμοιο τρόπο – αλλά με αντίθετη κατεύθυνση – ασκούνται στις ακτίνες του τροχού στρεπτικά φορτία από τα δισκόφρενα κατά το φρενάρισμα. Στο σύνολό τους, τα στρεπτικά φορτία είναι μικρότερα από τα ακτινικά και με το κατάλληλο πλέξιμο δεν προκαλούν τόσο μεγάλες πιέσεις στις ακτίνες του τροχού.

" ένας hi-end τροχός με 24 ακτίνες, για κάθε 100 χιλιόμετρα οδήγησης υφίσταται πάνω από ένα εκατομμύριο κύκλους φόρτισης. Ως αποτέλεσμα γίνεται αντιληπτό πως τα radial φορτία επηρεάζουν κυρίως τις ακτίνες των τροχών και, όντας αναπόφευκτα, αποτελούν την κύρια πηγή έντασης που βιώνουν οι τροχοί "

Το κλειδί της επιτυχίας

Όλες οι ακτίνες του τροχού πρέπει να διατηρούν υψηλές τιμές έντασης πλέξης Nm, με τη μεταξύ τους απόκλιση να κυμαίνεται σε ποσοστό μικρότερο του 5%. Εμπιστευθείτε μας, το έχουμε...

Συχνές ερωτήσεις

Οι δύο βασικοί λόγοι που σπάνε οι ακτίνες είναι οι εξής: παρουσία παιξίματος μεταξύ της φλάντζας του κέντρου και της κεφαλής της ακτίνας και χαμηλή ή άνιση ένταση με την οποία είναι πλεγμένες οι ακτίνες.

Όπως προαναφέραμε, σε κάθε περιστροφή του τροχού κάθε ακτίνα βιώνει έναν κύκλο φόρτισης-αποφόρτισης. Εάν η εφαρμογή της κεφαλής της με την τρύπα της φλάντζας του κέντρου δεν είναι απόλυτη, τότε και το παραμικρό παίξιμο θα αρχίσει να φθείρει τόσο την ακτίνα όσο και την τρύπα της φλάντζας με αποτέλεσμα, με την πάροδο του χρόνου το παίξιμο να γίνει μεγαλύτερο και να σπάσει η ακτίνα στο σημείο επαφής. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο στις J-bend χαμηλής ποιότητας ακτίνες γιατί το σημείο επαφής τους έχει καταπονηθεί στη διαδικασία κατασκευής τους.

Αν κάποιος δεν έχει πλέξει ποτέ του έναν τροχό, είναι πολύ πιθανόν να θεωρεί πως η υψηλή ένταση πλέξης ευθύνεται για τις σπασμένες ακτίνες. Η αλήθεια είναι ότι οι ακτίνες που προκαλούν τη ζημιά είναι οι πιο χαλαρές γιατί λυγίζουν πολύ πιο εύκολα και προκαλούν ανισορροπία, μεταφέροντας έτσι περισσότερη ένταση στις υπόλοιπες ακτίνες από αυτή που μπορούν να διαχειριστούν. Ακόμα και μία χαλαρή ακτίνα αρκεί για να προκαλέσει ανισορροπία στην ένταση με την οποία είναι πλεγμένες οι υπόλοιπες ακτίνες του τροχού.

Oι ατσάλινες ακτίνες γενικά βγαίνουν σε δύο εκδόσεις: J-bend και Straight pull. Oι J-bend φέρουν μια καμπύλη στην κεφαλή τους, στο σημείο όπου εδράζονται με τη φλάντζα του κέντρου, ενώ οι Straight pull είναι τελείως ευθείες και η κεφαλή τους εδράζεται σε διαφορετικού τύπου φλάντζες απ’ ότι οι J-bend.

Στην ερώτηση ποιος τύπος είναι καλύτερος δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Τα παλαιότερα χρόνια οι εταιρείες κατασκευής τροχών προτιμούσαν τις J-bend γιατί οι straight pull δεν ήταν τόσο εύκολα διαθέσιμες. Πλέον, η επιλογή εξαρτάται καθαρά από τη σχεδίαση του κέντρου. Βέβαια, οι straight pull έχουν το πλεονέκτημα πως δεν έχουν καμφθεί κατά την κατασκευή τους και είναι πιο ανθεκτικές στην περιοχή της κεφαλής. Αυτό όμως ισχύει μόνο στις χαμηλής ποιότητας ακτίνες.

Oι δύο βασικότεροι τρόποι για να πλεχτεί ένας τροχός είναι το πλέξιμο cross και το radial. Στο πλέξιμο cross κάθε ακτίνα διασχίζει είτε μία, δύο, τρεις ή τέσσερις άλλες ακτίνες καθώς εκτείνεται από τη φλάντζα του κέντρου προς το στεφάνι. Όταν διασχίζει μία, το πλέξιμο ονομάζεται 1x cross, όταν διασχίζει δύο 2x cross κλπ. Aντίθετα στο πλέξιμο radial κάθε ακτίνα εκτείνεται από τη φλάντζα του κέντρου προς το στεφάνι του τροχού χωρίς να διασχίζει καμία άλλη ακτίνα.

To πλέξιμο radial χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε μπροστινούς τροχούς χωρίς δισκόφρενο και όχι τόσο σε οπίσθιους, γιατί αδυνατεί να ανταπεξέλθει επαρκώς στις δυνάμεις που ασκούνται από τo πεταλάρισμα και από τα δισκόφρενα (στρεπτικά φορτία). Σε ορισμένες περιπτώσεις – όταν δεν υπάρχει δισκόφρενο- το radial χρησιμοποιείται είτε στην non drive side είτε στην drive side σε συνδυασμό πάντα με πλέξιμο cross. Aντίθετα, το πλέξιμο cross και στις δύο μεριές του οπίσθιου τροχού αντεπεξέρχεται ιδανικά στα στρεπτικά φορτία που προείπαμε.

Μια ενδιαφέρουσα σχεδιαστική φιλοσοφία που υιοθετούν ολοένα και περισσότερες εταιρείες κατασκευής τροχών και ελαχιστοποιεί την ανισορροπία στην ένταση με την οποία είναι πλεγμένες οι ακτίνες ενός οπίσθιου τροχού είναι το πλέξιμο 2:1. Για παράδειγμα, σε έναν οπίσθιο τροχό με 24 ακτίνες, το πλέξιμο 2:1 χρησιμοποιεί 16 ακτίνες στην drive side μεριά (σε πλέξιμο 2 cross συνήθως) και 8 ακτίνες στην non drive side (σε πλέξιμο radial). Συγκριτικά με το παραδοσιακό πλέξιμο 1:1, αυτή η σχεδίαση αυξάνει τον αριθμών των ακτίνων στην drive side μεριά όπου τα φορτία είναι μεγαλύτερα και χρησιμοποιεί λιγότερες ακτίνες πλεγμένες σε μεγαλύτερη ένταση στην non drive side.